Pagina afbeelding

    close

    Meld je aan

    Babygedrag en voorspelling van gedragsproblemen

    Porges (2011)

    Wederom in het boek “The Poly-vagal Theory” van Stephen Porges (2011) lezend, voel ik mij hernieuwd enthousiast over zijn gedachtengoed en ongelooflijk scherpe praktijkonderzoeken waar hij verwerping of bevestiging van zijn ideeën zoekt.

    Nu weet ik dat ik in dit blog zijn innovatieve wijze van kijken tegen de fysiologische achtergrond van menselijk gedrag zeker te kort ga doen. En dat besef zou vervolgens tot een moment van blokkade of selectieve wijsheid kunnen leiden om per direct te stoppen… Toch doe ik dat niet.

    Ik filter een klein stukje uit zijn boek, omdat het me razend enthousiast maakte over de verstrekkende gevolgen.

    Defensies vanuit evolutionair perspectief

    In zijn boek vertelt hij hoe we ons evolutionair hebben ontwikkeld. Met zich opstapelende mechanismen om het vege lijf in de wereld te redden; defensies zogezegd. Hiërarchisch oud zijn de defensies die leiden tot bevriezen of gefingeerde dood. Heel helpend voor reptielen, soms zeer schadelijk (tot dodelijk) voor zoogdieren zoals wij. Vechten en vluchten zijn minder oude systemen die in de prenatale ontwikkeling aan bod komen en zich juist hebben ontwikkeld voor zoogdieren. Als laatste komt de sociale defensie tot stand als (contact maken, hulp roepen): het zogenaamde ‘social engagement system’. Deze defensie is het minst deregulerend.

    Jongste systeem: social engagement system

    Dit laatste systeem ontwikkelt zich in een latere prenatale fase en sterker, tijdens de eerste maanden na de geboorte gaat die ontwikkeling nog door. En daar heeft het een goed en veilig zorgsysteem voor nodig. Kinderen die dat niet krijgen, hebben zichtbaar onderontwikkelde breinstructuren.

    Nu heeft hij veel babyonderzoek gedaan, om diverse redenen. Wat ik nu aanhaal heeft te maken met het voorspellen van eventuele gedragsproblemen gedurende de ontwikkeling.

    Aankomen in lijf & leren reguleren

    Baby’s hebben allereerst de taak in hun lijf aan te komen, hun interne processen te leren herkennen en zich vervolgens te kunnen richten op de buitenwereld zonder van slag te raken. De ‘social engagement system’ dient daar mede toe.

    Dus: regulatie van de binnenwereld, zo blijkt, is noodzaak. Zowel in het licht van interne processen, als in de wereld waarin van buitenaf prikkels op je af komen. Porges heeft daar een mooie parameter voor gevonden: allereerst de vagale tonus (als onderdeel van het autonome zenuwstelsel => hogere tonus => meer rem op het actieve deel [sympaticus] => betere stressfysiologische conditie). Daarnaast heeft hij naar de veerkracht daarvan gekeken (in welke mate kan deze ‘vagale rem’ worden losgelaten en komt het systeem vervolgens weer tot de baseline?).

    Risico voorspellen 

    Wat heeft hij gevonden? Alle lijsten (waaronder de CBCL – child behaviour check list) die iets aangeven over potentieel risico op gedragsproblemen, zijn niet voorspellend. De parameter of een klein moppie kan reguleren, wel. Namelijk: de ‘vagale rem’ minder goed loslaten (wat is benodigd om je met aandacht te kunnen richten op de buitenwereld) en flexibel kunnen terugveren, zijn voorspellers van gedragsproblemen.

    Los van aangeboren kwetsbaarheid op dit vlak, zijn het de ouders/verzorgers die de kleine dit kunnen leren. Via contact, verbinding, troost, geruststellen, aandacht en liefde. Hulde aan de ouders die die belangrijke taak op hun schouders nemen!

    Geef een reactie

    Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *